Cynisme en chagrijn heersen na de eerste oefenwedstrijd van Nederland in aanloop naar het Europees Kampioenschap. Oranje speelde woensdag 2-2 gelijk tegen Schotland en het spelniveau was van een bedroevend laag niveau. De vaak bekritiseerde bondscoach Frank de Boer staat aldus onder grote druk, en er worden veel vragen gesteld bij zijn tactische aanpak.
BEDROEVEND NIVEAU
In september werd Frank de Boer benoemd tot de nieuwe bondscoach van Nederland. Toen al rezen er veel vragen over de aanstelling van de ex-international en sindsdien is de scepsis ook nooit weggeweest. Als clubcoach was De Boer oorspronkelijk erg succesvol bij Ajax, maar daarna werd hij bij Internazionale, Crystal Palace en Atalanta Bergamo telkens vroegtijdig de laan uitgestuurd. Nederlandse analisten en waarnemers zijn het nu al roerend eens: de Boer staat op het EURO 2020 voor zijn grote en finale examen als bondscoach van Oranje.
Frank de Boer heeft dus nog wat tijd om zich te bewijzen, maar de Nederlandse selectieheer heeft de lat wel hoog gelegd voor zichzelf. “We horen misschien niet bij de favorieten zoals België, Frankrijk en Spanje, maar ik zou graag minimaal de halve finale halen.” Dat is een gedurfde maar misschien onrealistische ambitie, want verschillende Oranje-sterkhouders zoals Frenkie de Jong (FC Barcelona) en Georgino Wijnaldum (Liverpool) hebben geen uitstekend seizoen achter de rug bij hun club. De voorbereiding duels tegen Schotland en Georgië zijn daarom belangrijke graadmeters met het oog op de start van EURO 2020.
Maar in de eerste oefeninterland in aanloop naar het Europees Kampioenschap ging het al meteen verkeerd. Nederland sleepte een moeizaam 2-2 gelijkspel uit de brand tegen Schotland maar bovendien was het spelbeeld erg teleurstellend. Het weinig optimisme en positivisme die er nog was voor de eerste oefeninterland tegen Schotland, smolt woensdagavond weg als sneeuw voor de zon. Het voetbal van Oranje werd getypeerd door doelloze balletjes breed en Wout Weghorst verkommerde in de eenzaamheid als diepe spits. De aanvaller van VfLWolfsburg kon zelfs geen enkele doelpoging laten noteren.
KRITIEK OP 5-3-2
Dat is heus niet de schuld van Wout Weghorst zelf. De 28-jarige deed zijn stinkende best als aanvalsleider van Oranje, maar hij kreeg bitter weinig bruikbare ballen van zijn ploegmaats. Weghorst stond weinig stil en verrichte veel arbeid maar dergelijk type was tegen Schotland toch niet meteen de beste optie. Het was vooral de collectieve veldbezetting van Frank de Boer die veel kritiek kreeg. De bondscoach koos namelijk voor een 5-3-2-formatie en dat leidde voor veel kopzorgen.
En voor onrust ook. Enkele spelers van Oranje hebben reeds ervaring met het voetballen in een 3-5-2 systeem, maar andere internationals helemaal niet. Daarnaast zorgt dergelijk behouden formatie ook niet voor snelle en vloeiende aanvallen, waardoor de opbouw erg traag en vooral lateraal verliep. Een bedroevend laag tempo. En dat is alvast heel nefast wanneer je moet opboksen tegen een stugge en georganiseerde tegenstander zoals Schotland. Oranje haalde weliswaar 60% balbezit, maar daar deed het dus niets mee.
VAN GAAL
De veelbesproken 5-3-2 opstelling zorgde dus voor veel negatieve commentaren in Nederland. Zeker omdat de Nederlandse filosofie steeds aanvallend gestoeld is en altijd uitgaat van de eigen sterkte. De voetbalcultuur van onze Noorderburen was daarom jarenlang herkenbaar en attractief in een 4-3-3 formatie. Maar nu schikt Oranje zich aldus meer in een ondergeschikte rol als underdog. Zelfs tegen een ploeg zoals Schotland.
Een opstelling is echter ‘enkel’ maar een opstelling. Een 5-3-2 ziet er op papier behouden en defensief uit, maar met de nodige offensieve accenten kan zo’n formatie wel efficiënt én succesvol zijn. In 2014 introduceerde Louis van Gaal al de 5-3-2 bij Oranje op het WK in 2014. Met die veldbezetting oogstte hij toen trouwens veel lof, maar van Gaal had toen wel topspelers zoals Robin van Persie, Arjen Robben en Wesley Sneijder ter zijner beschikking.
O ironie. Louis van Gaal was woensdag een aandachtige toeschouwer bij de wedstrijd tussen Nederland en Schotland, en de ex-bondscoach zal ongetwijfeld zijn ongezouten mening klaar hebben over de aanpak van Frank de Boer. De aanloop naar het EURO 2020 verloopt dus allerminst vlekkeloos voor Oranje, al zijn oefeninterlands toch nog van een ander allooi dan een wedstrijd op het Europees Kampioenschap.
